تحلیل آزمایش پزشکی: آنزیم S.G.P.T (ALT)

S.G.P.T یا همان ALT (Alanine Aminotransferase) یکی از آنزیم‌های مهم بدن است که به طور عمده در سلول‌های کبدی وجود دارد. این آنزیم نقش کلیدی در متابولیسم آمینواسیدها ایفا می‌کند. آزمایش ALT برای بررسی سلامت کبد استفاده می‌شود و تغییرات سطح آن می‌تواند نشانه‌ای از آسیب کبد یا بیماری‌های مرتبط با آن باشد.

S.G.P.T (ALT) چیست؟

ALT آنزیمی است که عمدتاً در سلول‌های کبدی وجود دارد و در متابولیسم پروتئین‌ها نقش دارد. این آنزیم در شرایط طبیعی در خون مقادیر کمی دارد. افزایش سطح ALT معمولاً به دلیل آسیب به سلول‌های کبدی است که باعث آزاد شدن آنزیم به جریان خون می‌شود.

مقدار طبیعی ALT در آزمایش خون

• بزرگسالان:
  7 تا 56 واحد در لیتر (U/L)
• کودکان:
  بسته به سن ممکن است کمی متفاوت باشد.

مقادیر طبیعی ممکن است بسته به آزمایشگاه و روش اندازه‌گیری تغییر کند.

دلایل افزایش S.G.P.T (ALT)

افزایش ALT معمولاً نشان‌دهنده آسیب یا التهاب کبد است. برخی از شایع‌ترین دلایل افزایش ALT عبارتند از:

1. بیماری‌های کبدی:

   • هپاتیت حاد یا مزمن: التهاب ناشی از ویروس‌ها یا عوامل دیگر.
   • کبد چرب غیرالکلی (NAFLD): تجمع چربی در سلول‌های کبدی.
   • کبد الکلی: آسیب کبدی ناشی از مصرف بیش از حد الکل.
   • سیروز کبدی: زخم و آسیب پیشرفته کبد.

2. مصرف داروها و سموم:

   • برخی داروها مانند استاتین‌ها، استامینوفن (در دوزهای بالا)، یا مواد مخدر.

3. عفونت‌ها:

   • عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی که کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

4. بیماری‌های مرتبط با انسداد صفراوی:

   • انسداد مجاری صفراوی به دلیل سنگ‌های صفراوی یا تومورها.

5. اختلالات متابولیک:

   • دیابت یا سندرم متابولیک می‌تواند منجر به آسیب کبدی شود.

6. عوامل دیگر:

   • آسیب‌های عضلانی شدید.
   • فعالیت‌های ورزشی سنگین.
   • چاقی.

ارتباط ALT با سلامت کبد

• شاخص مهم کبدی:
  ALT عمدتاً در سلول‌های کبدی یافت می‌شود، بنابراین افزایش آن معمولاً نشانه‌ای از آسیب کبدی است.

• نسبت ALT به AST:
  در آزمایش‌های کبدی، مقایسه ALT با AST (S.G.O.T) می‌تواند اطلاعات دقیقی ارائه دهد:

  • هپاتیت ویروسی: معمولاً ALT بیشتر از AST است.
  • کبد الکلی یا سیروز: AST معمولاً نسبت به ALT بیشتر است.

• ارزیابی بیماری‌های کبدی:
  ALT به همراه سایر آزمایش‌ها مانند بیلی‌روبین و ALP برای تشخیص و مدیریت بیماری‌های کبدی استفاده می‌شود.

علائم مرتبط با افزایش ALT

• خستگی و ضعف عمومی.
• زردی پوست و چشم‌ها (یرقان).
• ادرار تیره و مدفوع کم‌رنگ.
• درد در ناحیه فوقانی راست شکم.
• تورم شکم یا پاها (در موارد پیشرفته).

راه‌های کاهش S.G.P.T بالا

1. درمان بیماری‌های زمینه‌ای:

   • درمان مشکلات کبدی مانند هپاتیت یا کبد چرب.

2. تغییر سبک زندگی:

   • پرهیز از مصرف الکل: الکل یکی از عوامل اصلی آسیب کبدی است.
   • رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای کم‌چرب، غنی از فیبر، میوه‌ها و سبزیجات.
   • کاهش وزن: کاهش وزن در افراد چاق می‌تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند.

3. افزایش مصرف آب:

   • هیدراتاسیون مناسب به عملکرد بهتر کبد کمک می‌کند.

4. کاهش مصرف داروهای مضر برای کبد:

   • مشورت با پزشک برای جایگزینی داروهای مضر.

5. ورزش منظم:

   • فعالیت بدنی به بهبود متابولیسم بدن و سلامت کبد کمک می‌کند.

6. مصرف مکمل‌ها با مشورت پزشک:

   • مکمل‌هایی مانند ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌ها ممکن است در کاهش آسیب کبدی مؤثر باشند.

چرا آزمایش ALT مهم است؟

آزمایش ALT یکی از اصلی‌ترین آزمایش‌ها برای ارزیابی سلامت کبد است. افزایش ALT ممکن است اولین علامت بیماری کبدی باشد، حتی پیش از بروز علائم بالینی. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌ها را در مراحل اولیه تشخیص دهند و درمان‌های مناسب را تجویز کنند.

نتیجه‌گیری

آنزیم S.G.P.T (ALT) یکی از شاخص‌های حیاتی برای بررسی سلامت کبد است. تغییرات سطح این آنزیم می‌تواند نشان‌دهنده آسیب کبد یا مشکلات جدی دیگر باشد. رعایت سبک زندگی سالم، پرهیز از مصرف مواد مضر و پیگیری بیماری‌ها از طریق آزمایش‌های منظم می‌تواند به حفظ سلامت کبد و کاهش خطرات مرتبط کمک کند.